ترکیب هیومیک اسید با فسفر میتواند باعث رشد بهتر و در نتیجه بالا بردن عملکرد گیاه شود. همان طور که میدانید امروزه از انواع کود (شیمیایی، حیوانی، گیاهی و ...) برای افزایش بازدهی خاک و در نتیجه رویش هر چه بیشتر گیاه به طور گستردهای استفاده میگردد. کود به خصوص نوع شیمیایی آن وقتی که به خاک اضافه میشود موجب ارتقاء کیفیت خاک، بالا بردن میزان محصول و بالا بردن میزان کیفیت محصول تولید شده میگردد؛ اما در کنار این مزایا، کود شیمیایی دارای معایبی از جمله تغییر میزان اسیدیته خاک، آلودگی زیستن محیطی، تخریب منابع نسلهای آینده، عدم توازن عناصر غذایی، ورود عناصر سمی به زنجیره غذایی انسانها و افزایش انواع بیماریهای ناشناخته، انواع سرطان، پارکینسون و ... میباشد. که نباید به صورت طولانی مورد استفاده قرار بگیرد.
از این رو بسیاری از محققان در پی این هستند مزایای اسید هیومیک تا بتوانند از جایگزین کنندههای طبیعی و آلی برای بالا بردن عملکرد گیاه استفاده کنند و کمتر به محیط زیست و انسان ضرر برسانند. یکی از این جایگزین کنندهها که از زمانهای گذشته نیز وجود داشته و به وفور مورد استفاده قرار میگرفته، هیومیک اسید میباشد. این ماده بنا به دلایلی که در ادامه بیشتر در مورد آن صحبت میکنیم موجب بالا بردن عملکرد گیاه و رشد بهتر آن میگردد. حتی امروزه هیومیک اسید را با موادی دیگری همچون فسفر، سولفات آلومینیوم و یا مواد ترکیب میکنند تا بر روی میزان بازدهی گیاه تاثیر بهتری بگذارد.
حال با این مقدمه چینی، در این پست میخواهیم درباره ترکیب هیومیک اسید با فسفر و تاثیر آن بر روی میزان عملکرد گیاه صحبت نماییم از این رو پیشنهاد میکنیم که تا پایان ما را همراهی بفرمایید.
هیومیک اسید چیست؟
قبل از این که به تاثیر هیومیک اسید با فسفر بر روی گیاه بپردازیم کود کروتون میخواهیم که شما عزیران را بیشتر با ماهیت هیومیک اسید آشنا کنیم؛ این که چیست؟ به چه صورت ساخته میشود؟ منابع تامین کننده آن کدامند؟ و سوالاتی دیگر.
بیشتر بخوانید: اسید هیومیک چیست؟
تعریف اسید هیومیک
همان طور که اشاره کردیم امروزه بیشتر از ترکیبات آلی و طبیعی برای تقویت خاک به منظور رشد هر چه بهتر گیاه استفاده میشود. اسیدهای آلی که به عنوان کود به گیاه اضافه میگردند دارای ترکیبات هورمونی هستند که در نهایت منجر به افزایش تولید و بهبود کیفیت خاک میشوند.
مواد هیومیکی در واقع حاصل بقایای تجزیه شده مواد ارگانیک از اعماق زمین هستند که ساخت آنها هزاران و یا شاید هم میلیونها سال به طول بینجامد. این طور میتوان گفت که این نوع مواد دارای ترکیبات غنی از گیاهان و حتی جانداران هستند که میلیونها سال پیش وجود داشتند و توسط میکروارگانیزمهای خاص در یکسری شرایط ویژه شکل گرفتهاند. مواد هیومیکی که ترکیبی از مواد آلی-معدنی همچون اسیدهای آمینه، پپتیدها، فنولها، آلدئیدها و اسیدهای نوکلئیک هستند، ترکیبات بسیار شگفت انگیز و پیچدهای را ایجاد نمودهاند که شاید با هیچ ترکیب دیگری قابل قیاس نباشند.
به طور کلی خود مواد هیومیکی از سه دسته مواد به نامهای اسید هیومیک، اسید فولیک و هیومین تشکیل شده است. هیومین و هیومیک اسید در تمام مواد قلیایی محلول اما نسبت به اسید و آب نامحلول است. اسید فولیک، در مواد اسیدی، قلیایی و آب به صورت محلول میباشد.
مراحل تشکیل اسید هیومیک
همان طور که اشاره کردیم شاید هزاران سال طول بکشد تا ترکیبات هیومیکی شکل بگیرند. اما مراحل تولید آن را با ذکر مثالی بیان میکنیم؛ تصور کنید که 200 کیلوگرم بافت گیاهی که شامل برگ خشک شده هست را در زیر لایه نازکی از خاک قرار دادهاید، حال اگر تمام شرایط از نظر اکسیژن، رطوبت و دما فراهم باشد، پس از چندین ماه این بقایای گیاهی تبدیل به حدود 30 کیلوگرم کمپوست میشوند. این مواد، یعنی کمپوست به صورت مواد آلی نیمه تجزیه شده هستند و افراد به راحتی و با چشم غیر مسلح نیز میتوانند بافت گیاهی را شناسایی کنند.
اگر شرایط و روند تجزیه توسط میکروارگانیزمهای موجود در خاک همچنان مهیا باشد، 30 کیلوگرم کمپوست تبدیل به 6 کیلوگرم مواد قهوهای رنگ و نرم به نام هوموس میشود. تولید هوموس معمولا بیش از 1 سال به طول میانجامد و بافت گیاهی تنها در زیر میکروسکوپ قابل مشاهده است. چنانچه میکروارگانیزها با وجود اکسیژن، زطوبت و دما بر روی هوموس فعالیت کنند طی هزاران سال مادهای سیاه رنگ به وزن 2 کیلوگرم به نام هیومیک اسید ایجاد میگردد.
به طور کلی، اکثر خاکهای کشاورزی این ترکیب را دارند. ایدهآل ترین میزان مواد آلی در خاک 4 تا 6 درصد است به عنوان نمونه خاک کشاورزی قاره اروپا بین 2 تا 4 درصد این مواد را در دل خود گنجانده است در حالی که در مناطق کویری و خشک این مواد به میزان بسیار کم یافت میشود.
بیشتر بخوانید: اسید هیومیک برای کاکتوس
کاربردهای استفاده از هیومیک اسید
همواره در طول تاریخ کشاورزان برای تولید گیاهانی با کیفیتتر و ارگانیکتر از هیومیک اسید استفاده می-کردند و امروزه با وجود این که کودهای مختلفی برای رشد گیاه وجود دارد اما همچنان ترکیب هیومیک اسید با فسفر و یا با موادی دیگر به طور گستردهای مورد استفاده قرار میگیرد. از مهمترین خواص استفاده از اسید هیومیک میتوان اشارهای به موارد زیر نمود:
بالا بردن میزان محصول: یکی از مهمترین دلیل استفاده از کود افزایش میزان محصول میباشد که اسید هیومیک به دلیل تحریک نمودن آنزیمهای موجود در خاک به خوبی توانسته نقش خود را در افزایش بازدهی محصول ایفا نماید. این ماده با تولید و تکثیر میکروارگانیزمهای مطلوب در خاک موجب تقویت هر چه بهتر خاک میشود.
تقویت ریشه: وجود این ماده طبیعی در خاک کمک میکند تا عملکرد ریشه برای جذب هر چه بیشتر آب و مواد غذایی از خاک تقویت شود. که این امر میتواند موجب به وجود آمدن محصولات با کیفیتتری شود.
بالا بردن ظرفیت خاک در نگهداری زطوبت: از دیگر ویژگی مهم اسید هیومیک بالا بردن ظرفیت خاک به منظور نگهداری رطوبت میباشد. این امر علاوه بر صرفه جویی در مصرف آب با مقاومت بافت خاک در شرایط کم آبی همراه خواهد شد.
علاوه بر آنچه که اشاره نمودیم این ماده آلی دارای خواص و کاربردهای دیگری از جمله موارد زیر نیز هستند:
- کمک به جذب مواد غذایی بیشتر
- بهبود بافت خاک
- تحریک میکروارگانیزمها
- حذف نمودن مواد سمی ناشی از مصرف بیرویه کودهای شیمیایی از خاک
- تنظیم میزان اسیدیته خاک
- بالا بردن میزان مقاومت گیاه در برابر آفات و بیماری
- افزایش جذب آهن و کمک به حذف کلروز
- بالا بردن مقاومت گیاه در برابر شوری و کم آبی
- و...
تاثیر ترکیب هیومیک اسید با فسفر بر روی گیاه
تا این جای مقاله شما عزیزان را با ماهیت هیومیک اسید و خواص آن آشنا کردیم حال در این بخش می-خواهیم به تاثیر ترکیب هیومیک اسید با فسفر بر روی گیاه بپردازیم این که چطور ترکیب این ماده آلی با فسفر میتواند موجب بهبود کمی و کیفی گیاه شود.
بر اساس مطالعات صورت گرفته، مصرف هیومیک اسید موجب افزایش و دوام هر چه بیشتر گلدهی میگردد که احتمالا دلیل این کار، نیز جمع شدن کلسیم در برگ و ساقه است. این ماده آلی با افزایش میزان کلسیم در برگ و ساقه موجب افزایش هر چه بیشتر عمر گیاه و کاهش خمودگی میگردد.
آزمایش گسترده محققان در خصوص ترکیب هیومیک اسید با فسفر بر روی ماده موثره برخی از گیاهان دارویی نشان میدهد که اثرات این دو بر روی گیاه اثری مثبت است، یعنی ترکیب این دو ماده با همدیگر موجب افزایش رشد و بهبود کمی و کیفی در برخی از گیاهان میگردد.
بیشتر بخوانید: گود سولوپتاس چیست؟
سخن پایانی
فسفر یک عنصر ضروری برای برای تمام موجودات به حساب میآید، این عنصر در گیاه موجب تقویت ریشه، افزایش استحکام ساقه، تثبیت نیتروژن، افزایش مقاومت گیاه در برابر بیماری و ... میگردد. از این رو مادهای بسیار ضروری است. اگر گیاه دچار کمبود فسفر شود مقاومت خود را از دست میدهد و به خوبی نمیتواند رشد کند. شاید پیر شدن و تغییر رنگ گیاه از مهمترین علائم کمبود فسفر باشد. فسفر بایستی به صورت محلول در دسترس گیاه قرار بگیرد اما گاهی اوقات ترکیباتی مانند رس، آهن و یا آلومینیوم موجود در خاک، با فسفر واکنش نشان میدهد و دسترسی آن را ناچیز میکند. در حالی که هیومیک اسید وقتی با فسفر ترکیب میشود ثبیت و دسترسی آن را چند برابر میکند به همین دلیل است که ترکیب هیومیک اسید با فسفر موجب رشد و بهبود بازدهی محصول در گیاه میشود.